ZEHİR SAÇAN SANTRALLER!

0

BEĞENDİM

0

ZEHİR SAÇAN SANTRALLER!

Çevre Bakanlığı’nın, kömürle çalışan Afşin Elbistan termik santrallerinin baca gazlarının çevre üzerindeki etkilerini tesbit etmek için  hava kalitesi ölçüm sonuçlarını yayınlamaması üzerine,  gerekli ölçümler  Greenpeace akdeniz tarafından santrallerin bulunduğu bölgede yapılmış olup alınan sonuçlarda santrallerin zehir saçtığı ifade edilmiştir.

Yerli kömür kullanan özelleştirilmiş veya kamuya ait termik santrallerin 31.Aralık.2021 tarihine kadar çevre mevzuatından muaf olarak çalışmalarına imkan  tanıyan yasa Aralık ayında TBMM’de onaylandığında meslek odaları ve çevreci örgütlerin büyük tepkisine neden oldu. Bu tepkiler üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan yasayı veto etti.

Ancak, termik santrallerin büyük bölümüne çevre koruyucu yatırımlar yapılmadığı halde çalışma izni verilmiştir.

Birçok sivil toplum örgütü hiçbir yatırım ve düzeltme yapılmadığı  halde çalışmalarına devam eden bu santraller için; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın online olarak takip ettiği termik santrallerinin baca gazı ölçümlerini açıklama çağırısında bulunmuştur.  Bakanlık verileri açıklamayınca, Greenpeace Akdeniz  tarafından yapılan ölçümlerin  açıklandığı rapor korkutucu gerçeği ortaya çıkardı.

Greenpeace Akdeniz tarafından, 2020  yılı 5 Ekim – 11 Kasım tarihleri arasında Afşin Elbistan A ve B Termik Santrali etki alanında dört noktada gerçekleştirilen hava kalitesi ölçüm sonuçları, bölgenin insan sağlığı için nasıl yaşanmaz hale geldiğini ve kömürlü termik santrallerin havamızı nasıl kirlettiğinin bir kanıtı oldu. Çalışmada, insan kaynaklı hava kirliliğinin en büyük nedenlerinden olan partikül madde 10 (PM10), partikül madde 2,5 (PM2,5) ile SO₂ ve NO₂ yoğunlukları ölçüldü. Sonuçlara göre;

• Bölgede ölçülen en yüksek 24 saatlik PM10 değeri Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerdiği yıllık limit değeri olan 20 µg/m^3’ın 16 katı, Avrupa Birliği’nin (AB) mevzuatında belirlenen yıllık ortalama limit değer olan 40 µg/m³‘ın ise 8 katı,
• Bölgede ölçülen en yüksek 24 saatlik PM2,5 değerinin ise DSÖ’nün önerdiği yıllık limit değeri olan 10 µg/m³‘ın 10 katından, AB’nin mevzuatında belirlenen yıllık ortalama limit değer olan 25 µg/m³‘ın ise 4 katından yüksek,
• Türkiye’de havada ölçülen en yüksek 24 saatlik PM10 limit değeri 50µg/m³ olması gerekirken, ölçüm noktalarından birinde bu değer 320’nin üzerinde,  
• Türkiye’nin limit değer uygulaması bulunmayan, DSÖ ve AB tarafından yıllık ortalama değer olarak sırasıyla 10 µg/m³ ve 25 µg/m³ sınırları belirlenen havadaki PM2,5 miktarı bir noktada 105’i aştı,
• Ölçülen PM10 değerlerinin, her iki noktada da, ölçüm yapılan 30 günün tamamında; DSÖ ve AB’nin belirlediği günlük ve yıllık değerleri aştığı görülmüştür,
• Ölçülen PM2,5 değerlerinin de yine her iki noktada da, ölçüm yapılan 30 günün tamamında DSÖ ve AB yıllık limit değerlerinin üzerinde olduğu görülmüştür.

Raporda ayrıca şu tespitlere yer verildi:

EÜAŞ Afşin Elbistan B Termik Santrali, 2020 başından itibaren geçici faaliyet belgesi ile çalıştırılmasına devam edilen santrallerden birisidir. Santralde, baca gazı kükürt arıtma tesisi de kurulmuş ancak, o tarihteki mevzuata göre sınır değeri 1.000 mg/Nm³ olan kükürtdioksit salımı 482 mg/Nm³ ölçülmüştür. Haziran 2019’dan itibaren geçerli sınır değerleri ise toz salımı için 50 mg/Nm³ ve kükürtdioksit salımı için 400 mg/ Nm³‘tür. Santralda yeni sınır değerleri karşılayacak herhangi bir yatırım yapılmamıştır.

Mevcut Filteler ve baca gazı kükürt arıtma tesisleri yürürlükteki mevzuatın gereklerini karşılamamaktadır.

Afşin Elbistan A Termik Santralinin kuruluşunda baca gazı kükürt arıtma tesisi yoktur. 2018 sonunda özelleştirilen santral, 2020 yıl başında kapatılmıştır. Ancak çok geçmeden Haziran başında dört ünitesinden ikisinin (geçici faaliyet belgesi ile) üretime başlamasına izin verilmiştir.

Kurulduğu belirtilen baca gazı kükürt arıtma sistemi incelendiğinde, yatırım maliyeti daha düşük, ancak işletme giderleri fazla olan kuru soğurucu püskürtme1 (Duct Sorbent Injection) sistemi olduğu görülmektedir. Bu sistemin kullanılan kömürün özellikleri açısından amaca ne kadar uygun olduğu belirsizdir. Greenpeace Akdeniz tarafından yaptırılan ölçümler bu sistemin yeterli ve uygun olmadığını göstermektedir. Yani; Sınır değerleri karşılayacak bir yatırım yapılmamıştır

Sonuç olarak;

Greenpeace Akdeniz tarafından yaptırılan ölçümler, Afşin Elbistan A ve B Termik santrallerinin etki alanında hava kalitesi sınır değerlerinin aşıldığı görülmektedir.öyleyse;

• Herhangi bir ölçüm süreci yaşanmadan, bu sistemin, mevzuatın gereklerini karşıladığına nasıl ve neye dayanarak kimler tarafından karar verilmiştir?
• Cumhurbaşkanı tarafından veto edilen ancak;  yasa kapsamında olup, çalışma izni verilmiş diğer Termik santrallerde de DSÖ ve AB kriterlerini sağlayacak çevre koruyucu yatırımlar neden yaptırılmamıştır.

Yani;  yine vatandaş değil yandaş koruma zihniyeti hakim durumdadır.

Bunların ve diğer tüm Kömür Termik santralleri için  bağımsız kuruluşlarca hazırlanacak hava kalitesi ölçüm raporları ve anlık baca gazı ölçüm verileri internet ortamında şeffaf bir şekilde yayımlanmalıdır.

İktidar yöneticileri,  Çevre ve İnsan sağlığını esas alarak halen çalışmakta olan Termik santrallerde  Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ) ve Avrupa Birliği(AB) kriterlerini sağlayacak koruyucu tüm  tedbirleri almak zorundadır.

Koruyucu önlemleri almaktan yada aldırmaktan imtina edenlere, insanlarımızın hayatlarının ucuz olmadığını da hatırlatmak  isterim.

Selam ve Saygılarımla

Cezmi Orkun

DOĞRU PARTİ Genel Başkan Yardımcısı