0

BEĞENDİM

0

Muharebe Öncesi

Otlukbeli savaşı, 11 Ağustos 1473 tarihinde Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet ile Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan arasında gerçekleşmiştir. Bir meydan savaşı niteliğinde olan bu muharebe ‘başkent muharebesi’ olarak da bilinir. Otlukbeli savaşı, Erzincan bölgesinde yapılmıştır ve 15.yüzyılın en büyük savaşlarından biri olarak kabul edilir. Osmanlı Hanedanlığı ile Akkoyunlular arasındaki çatışmalar Yıldırım Beyazıt dönemine kadar uzanmaktadır. 1402 yılında Osmanlılar, Timur ile savaşırken Akkoyunlu Hükümdarı Kara Yölük Osman, Timur’u desteklemiştir. Otlukbeli savaşının gerçekleşmesinin birçok nedeni vardır. Uzun Hasan, 1458 yılında Trabzon Rum İmparatorunun kızı Despina Hatun ile evlenmiştir. Bu evliliği gerçekleştirdikten sonra Uzun Hasan, yeğeni Murad’ı İstanbul’a göndermiş ve Rumlardan alınan verginin kesilmesini istemiştir. Bununla yetinmeyen Uzun Hasan, Despina Hatun’a çeyiz olarak verilen Kayseri bölgesini ve diğer hediyeleri istemiştir. Bunun üzerine Fatih Sultan Mehmet, vergi meselesini bizzat bölgeye gelerek çözeceğini bildirmiştir. Fatih, 1461 yılında Trabzon Rum İmparatorluğu, Akkoyunlu İmparatorluğu ve Gürcülere karşı harekete geçmiştir. İlk olarak Uzun Hasan’ın 2 yıl önce zapt ettiği Koyulhisar’ı geri almıştır. Daha sonrasında Akkoyunlular, Erzincan’daki Munzur dağlarına kadar geri çekilmiş ve bu bölgede Osmanlılara karşı yenilmişlerdir. Uzun Hasan, Fatih’le baş edemeyeceğini anlamış ve annesini antlaşma sağlaması için Fatih’e göndermiştir. Antlaşma teklifini kabul eden Fatih, 26 Ekim 1461 tarihinde Trabzon’u fethetmiş ve bölgedeki Rum hâkimiyetine son vermiştir. Trabzon’un fethinden 5 yıl sonra yani 1466 yılında Osmanlı kuvvetleri İç Anadolu’ya doğru ilerlemeye başlamıştır. Osmanlıların buradaki ilk amacı Karamanoğullarını takip etmek olmuştur. Çünkü Karamanoğulları Beyliği, Osmanlı’nın kuruluşundan beri hiçbir zaman onları desteklememiş ve her zaman karşılarında durmuştur. Bu durumu çok iyi bilen Fatih Sultan Mehmet, Karamanoğullarını Akkoyunlu sınırına kadar sürmüştür. 1472 yılında ise Akkoyunlular, Osmanlı sınırına geçmiş ve çatışmaları başlatmıştır.

1473 Otlukbeli Savaşı ve Sonucu

Otlukbeli savaşı gerçekleştiği sırada Osmanlı ordusunda 70.000 ile 100.000 arasında asker bulunmaktaydı. Akkoyunlu ordusunda bulunan asker sayısı ise 80.000 ile 110.000 arasında değişmekteydi. Uzun Hasan’ın ordusu genelde Türkmenlerden oluşmaktaydı. Ayrıca bu orduya Karamanoğulları askerleri de takviye edildi. Akkoyunlu ordusu birlikleri genel olarak düzensizdi. Ordudaki en güçlü birlikler mızraklı piyadeler ve hafif süvarilerdi. Uzun Hasan’ın savaştaki stratejisi Osmanlı sipahilerini mızraklı yayalarla devirmek ve süvarilerle birlikte orduyu yok etmekti. Akkoyunluların savaştaki komutanları ve liderleri ise Uzun Hasan, Şehzade Zeynel ve Şehzade Uğurlu Mehmet Bey’di. Osmanlı ordusundaki komutanlar ise 2.Mehmet, Şehzade Beyazıt, Şehzade Mustafa ve Koca Davud Paşa’dır. Otlukbeli savaşı, bir meydan savaşı olduğu için sonucu belirleyecek birlikler sipahiler ve akıcılardı. Savaşın sonucunu belirleyen bir diğer etken ise Yeniçeri ocağındaki toplar olmuştur. Ayrıca Fatih’in kendi icadı olan havan topları da savaşın seyrinde fazlasıyla etkili olmuştur. Osmanlı ordusu Doğu Karadeniz dağları üzerinde ilerlerken Uzun Hasan bir baskın vermişti. Bu baskını önceden fark eden Osmanlı keşif birlikleri, Sultan’a haber verdi ve Sultan savaş düzeni alınmasını emretti. İki ordunun karşılaştığı bölge bir akarsu tarafından ayrılmış bir vadiydi. Engebeli ve kayalık olan bu arazide savaşmak oldukça zordu. Bu durumu Sultan’a bildiren Osmanlı Beyleri, geri çekilmeyi teklif etti. Fakat Fatih, düşman bu kadar yakındayken geri çekilemeyeceğini biliyordu. Bu yüzden savaş Otlukbeli mevkiinde oldu. Savaştan önce Rumeli Beylerbeyi Murat Paşa, Akkoyunlu Şehzadesi Uğurlu Mehmet’in tuzağına düştü ve Fırat Nehrinde boğularak can verdi. Bu durum asker arasında derin üzüntüye neden olmuştu. Fakat esas savaş, Tercan Ovasında Otlukbeli mevkiinde yapılacaktı. Fatih, öncü birlikleri Davud Paşa önderliğinde Akkoyunluların üzerinde gönderdi. Davud Paşa, Akkoyunlu öncü birliğini yenilgiye uğratmayı başardı. Bu yenilgiden sonra Akkoyunlu sağ cenah komutanı Zeynel Mirza, Davud Paşa’nın üzerinde doğru harekete geçti. Bunu gören Osmanlı sol cenah komutanı Karaman Valisi Şehzade Mustafa, Akkoyunlu sağ cenahını bozguna uğrattı. Ayrıca Zeynel Mirza’yı da azapların içine çekerek öldürdü. Bu durum Akkoyunlu sağ cenahının dağılmasına neden oldu. Akkoyunlu ordusu karışırken Osmanlı sağ cenah komutanı Amasya Valisi Şehzade Beyazıt, Uğurlu Mehmet Bey’e saldırdı ve onun savaş alanından kaçmasını sağladı. Uğurlu Mehmet Bey kaçtıktan sonra sol cenahı Mehmet Bakır komuta etmeye başladı. Sol cenah komutanın değiştiğini gören Şehzade Beyazıt tekrardan saldırıya geçti ve tüm sol cenahı dağıtmayı başardı. Mehmet Bakır’ı esir alan Şehzade, Uzun Hasan üzerine harekete geçti. Şehzade Beyazıt saldırırken bir yandan Şehzade Mustafa’da Uzun Hasan’a doğru yürümeye başlamıştı. İki ateşin arasında kalan Uzun Hasan, yerine kendisine benzeyen bir askeri bıraktı ve savaş meydanından kaçtı. Savaştan sonra Osmanlı Beyleri, Fatih’e düşmanı takip etmeyi önerdi. Fakat bölge düşmanın pusu kurması için yeterinde müsaitti.  Keşif birliklerinin yapılan baskını geç haber vermesini göz önünde bulunduran Fatih, bu teklifi reddetti. Ertesi yıl iki devlet arasındaki çatışmalar devam etti fakat Akkoyunlular artık yıkılış sürecine girmişti. Savaşta oğlunu kaybetmesi de Uzun Hasan için diğer bir yenilgiydi.