DEVLET VE SİYASET ONDAN NE ANLADIĞINIZLA YAKIN İLGİLİDİR!

0

BEĞENDİM

0

Devlet ve siyaset doğu ve batıda çok farklı telakki edilmiştir. Dev’let yenmek baskın gelmek demektir. Siyaset ise seyis olmak yönetmek anlamındadır. Batıda devlet kelimesinin karşılığı status yani “durum ve denge” anlamlarını ihtiva ediyor. Siyasetin karşılığı olan politika ise çoklu oyun demek.

Bugün batı toplumlarının organizasyon ve hukuksal kökenini önemli ölçüde Roma imparatorluğundan aldığı bilinir. Burada hukuk-ierus kavramı “status” kavramı için son derece merkezi rol oynar. Konuya bu açıdan baktığımızda hukuk kamu ve bireysel hukuk bağlamında ele alınır.

Öte yandan Roma imparatorluğunun “corpus ierus civilis” denilen bireysel hakları ele alan hukuk külliyatı 6.yy da olgunlaşmış ve son Latince konuşan Roma imparatoru Justinianus I ile iyice vücut bulmuştur. Kamu hukuku kavramı ise dinsel alanda olmak kaydıyla ilk defa İslam uygarliğında ele alınmaya çalışılmıştır. Elbette ele alındığı coğrafya doğu Roma hükümranlık bölgesi olmuştur. Oysa ki burada dikkatten kaçmaması gereken husus Hz Muhammed’in bir peygamber olduğu için mi dev’let reisi olduğu yok sa dev’let reisi olduğu için mi peygamber olduğu konusudur. Teolojik olarak yaklaşmaksızın bu konunun tartışılması hevâric kökenli fakih ve ulema tarafından hiç bir zaman hoşgörülmemiştir. Dolayısıyla dev’let ve siyaset anlayışı semitik gelenekten geldiği için bu durum kaçınılmaz olmuştur.
Cumhuriyet kurulduktan sonra gerçekleştirilen Atatürk devrimleri, bu yüzden laiklik vurgusu yaparak seküler sorunların da “lâ dinî yani profan” alanda olmasını ön görmüş, bir başka deyişle “ierus gentilium” dediğimiz kamu hukuku açığını dini rükünlerden taşra değerlendirerek dev’let aygıtını modern anlamda “status” olarak inşa etmeyi hedeflemiştir.

Roma Cumhuriyet döneminde diktatörlük dönemine geçişte meşhur bir motto vardır çok ilginçtir “cuieus regio, ieus religio” yöneten kim ise inancı o belirler anlamındadır. Bu durum, bir yandan tarih boyunca tacın papalar tarafından kutsandığı Batı Avrupa monarşilerinde ve onların aralarındaki savaşlarda, bir yandan Doğu Roma’da imparator ve Patrikhane münâsebetlerinde olduğu kadar Safevi ve Osmanlı mücadelerinde de etkili olmuştur. İşte bu yüzden kanımca laiklik modern devlet anlayışında olması gereken çok önemli ve çağdaş bir uygulama olarak tüm inançların garantisidir.

Üzülerek görmekteyiz ki şiddeti kutsayan karanlık tabiatlı sözde uygar batı, hala püriten dinsel gözlükle doğu dünyasını yönlendirmeye ama sinsi ve uzun vadeli politikalarını da emperyal çerçevede dayatmaya devam etmektedir. Bu durum çok ciddi şiddet içeren bir kutuplaşmayı kaçınılmaz kılar.

Maalesef dünya çok tehlikeli bir kutuplaşma ile karşı karşıyadır. Nükleer güç yarışı bugün soğuk savaş döneminden daha ciddi bir tehlike olarak uygarlığımızı tehdit etmektedir. Unutmamak gerekir ki düşünmekten kaçtığımız her sorun sonumuzu hazırlamaktadır.

Sonuç olarak, bu bağlamda Adriyatikten Çin denizine değin geniş bir coğrafyadaki Türk topluluklarının konuya laik ve rasyonel akıl çerçevesinde bakması, bir an evvel status olabilmenin ancak bu şekilde akılcıl düşünerek mümkün olabileceğini idrâk etmesi gerekmektedir. Siz kendinizi tanımazsanız sizin zaaflarınızı size karşı kullananların oyuncağı olmaktan kurtulamazsınız. Kâht-i ricâl ile de bu idrâk mümkün değildir. Zira bu durumda, nefsi ile oynaşan yani kendine seyis olamamış güç sahipleri yönettikleri topluluğa hizmet etmeyi değil o topluluğa seyis olmayı onların sırtına binmeyi siyaset yapmak zanneder.

Saygılarımla

Dr.M.C.YAĞMURDUR